Geneza i rozwój

Mechanoterapia

Dr Jonas Gustav Vilhelm Zander (29-III-1835; 17-VI-1920) szwedzki lekarz, ortopeda i jeden z pomysłodawców mechanoterapii począwszy od roku 1850 rozpoczął eksperymenty z elementami mechanicznymi wspomagającymi gimnastykę, a od 1860 wynalazł wiele urządzeń mechanicznych do aktywnego i biernego ruchu kończyn. W 1865 założył instytut Medico-Mechanical Institute w Sztokholmie, w którym znajdowało się 27 urządzeń. Jego maszyny do ćwiczeń zostały zaprojektowane w celu wzmocnienia mięśni, wzmożenia krążenia, poprawy koordynacji i eliminacji sztywności stawów. Opis zawarł w publikacji „Mechanical Exercise: A Means of Cure” z 1883 r. Niestety rozwój koncepcji mechanoterapii Zandera został powstrzymany poprzez dwie wojny światowe, śmierć twórcy koncepcji, wielki kryzys, i pandemię grypy.

CPM (Continuous Passive Motion)

Tradycyjnie akceptowane i stosowane w leczeniu stawów chorych i pourazowych unieruchomienie znacznie ograniczało potencjał odbudowy i leczenia chrząstki stawowej. W 1970 roku, w szpitalu dla chorych dzieci i instytucie badawczym dr Robert Bruce Salter ogłosił tezę na podstawie uprzednich 15 lat badań, że unieruchomienie jest bardzo szkodliwe dla stawów, a ponadto, że unieruchomienie nie pobudza gojenia chrząstki stawowej i ogranicza jej regenerację. Na tej podstawie opracował rewolucyjną biologiczną koncepcję Ciągłego Ruchu Biernego (CPM) stawów. Dr Salter zbadał wpływ ciągłego biernego ruchu w porównaniu do unieruchomienia na gojenie i regenerację w wielu zaburzeniach i urazach układu mięśniowo-tkankowego na modelu zwierzęcym. Przedmiotem eksperymentów były:

• całkowite uszkodzenia grubości chrząstki stawowej,
• śródstawowe złamania,
• septyczne zapalenia stawów,
• urazy ścięgien, urazy więzadeł,
• biologiczna regeneracja większych wad w chrząstce stawowej
• autogenne przeszczepy chrzęstno-kostne,
• alloprzeszczepy kostne,
• chondroabrazje chrzęstne,
• antygeny indukowane w RZS,
• przeszczepy chrząstki stawowej.

W 35 badaniach eksperymentalnych na chorych dzieciach udowodnił, że przez stosowany przez cztery tygodnie CPM ma niezwykle korzystny wpływ na gojenie i regenerację chrząstki stawowej. Na przykład, w okostnej protezy stawu kolanowego królika, powoduje wzrost osteoblastów (które są przeznaczone do produkcji kości), zmianę obrazu fenotypowego chondroblastów wytwarzających chrząstkę stawową.
Od 1978 (po pierwszych ośmiu latach badań podstawowych), dr Salter zaczął stosować CPM u ludzi chorych, kontynuując badania. John Saringer, inżynier mechanik i naukowiec, rozpoczął współpracę z dr Salterem w kwestii produkcji maszyn CPM dla wszystkich stawów maziowych ciała.
Poza tym dr Salter opracował procedurę korygowania wrodzonego zwichnięcia biodra, współopracował klasyfikację urazów chrząstki wzrostowej u dzieci. Jego podręcznik chirurgii ortopedycznej, chorób i urazów układu mięśniowo-szkieletowego jest używany na całym świecie.

Wśród wskazań i przeciwwskazań do stosowania CPM należy wyróżnić:

W chwili obecnej nie są znane działania uboczne, zarówno pożądane, jak i niepożądane, przy stosowaniu szyn ruchowych CPM ARTROMOT®.

System ARTROMOT® obejmuje zestaw aparatów do ćwiczeń biernych następujących stawów: biodrowego, kolanowego, skokowego, barkowego, łokciowego, nadgarstka, palców ręki.

Oprogramowanie urządzeń ARTROMOT® zapewnia możliwość zastosowania szeregu funkcji i ćwiczeń, które dodatkowo intensyfikują leczenie w określonym, wymaganym kontekście: stretching, oscylacja, naprzemienna izolacja, stopniowe rozszerzanie zakresu, relaksacje po ćwiczeniach izometrycznych. Regulacja siły oddziaływania na kończynę pacjenta z jednej strony znajduje zastosowanie u pacjentów ze spastycznościami w celu ich rozluźnienia, z drugiej strony otwiera możliwość kontrolowanego oporowania ruchu szyny przez pacjenta ze zmianą kierunku w dowolnym punkcie ustawionego zakresu ruchu. Dzięki temu pacjent relatywnie wcześnie może rozpocząć ćwiczenia aktywne.
Zastosowanie ćwiczeń CPM we wczesnym okresie leczenia oraz stosowanie go minimum 4 godziny dziennie przez kilka tygodni skutkuje uzyskaniem swobodnego i bezbolesnego zakresu ruchu. W wielu wypadkach stosuje się CPM jeszcze przed operacją, jako element przygotowania funkcjonalnego pacjenta i aparatu ruchowego do planowanego zabiegu.